The Design of the Nakhon Nan History Museum

Abstract

Museums in Thailand have been officially recognized since around 1857, beginning as private activities of the Thai elite that showcased ancient artifacts in a manner reminiscent of private collections, and later developed into National Museums, characterized by new constructions and the revitalization of historical buildings and spaces. This transformation expanded awareness of museum activities from central areas to significant provincial cities, leading to the establishment of regional museums guided by government initiatives. Regional museums displayed locally relevant artifacts and included Memorial Museums at religious sites honoring significant figures. This increased awareness extended into communities, resulting in Local Museums managed by citizens, private sectors, and local governments. These initiatives continued to manifest through both new constructions and the restoration of historical buildings, repurposing them for cultural activities, often expressed through Thai architecture and Thai vernacular architecture. An analysis of various historical museum projects that utilize Thai architecture and Thai architecture and Thai vernacular architecture reveals four key factors influencing the choice of architectural styles in historical museum buildings in Thailand: 1. Context and location, 2. Creation and emulation of atmosphere, 3. substantializing, 4. Symbolic articulation.

The purpose of this thesis is to present the results of applying these factors as guidelines for designing the "Nakhon Nan History Museum." This approach represents one possible design perspective and can be adapted for other architectural projects that aim to present a particular image or reinforce the content and purpose of the project through Thai architecture and Thai Vernacular Architecture.

พิพิธภัณฑ์ในประเทศไทย ปรากฏหลักฐานอย่างเป็นทางการตั้งแต่ช่วงปี พ.ศ.2400 มีจุดเริ่มต้นจากการเป็นกิจกรรมเฉพาะของกลุ่มชนชั้นนำไทย ที่จัดแสดงศิลปวัตถุโบราณวัตถุในลักษณะการเป็นพิพิธภัณฑ์ส่วนตัว และพัฒนาต่อมาเป็นพิพิธภัณฑ์ประจำชาติ โดยปรากฏทั้งโครงการที่ก่อสร้างขึ้นใหม่ และโครงการฟื้นฟูอาคาร-พื้นที่ทางประวัติศาสตร์ที่ไม่ได้ใช้งาน นำกลับมาใช้งานใหม่ ส่งผลให้การรับรู้ของกิจพิพิธภัณฑ์กระจายตัวจากพื้นที่ศูนย์กลางการปกครองไปยังพื้นที่หัวเมืองสำคัญต่าง ๆ และจัดตั้งเป็นพิพิธภัณฑ์ประจำภูมิภาค ผ่านนโยบายและการดำเนินการของหน่วยงานภาครัฐส่วนกลาง ผ่านโครงการออกแบบก่อสร้างใหม่และโครงการฟื้นฟูอาคาร-พื้นที่ ทางประวัติศาสตร์และจัดแสดงศิลปวัตถุโบราณวัตถุของพื้นที่นั้น ๆ ควบคู่ไปกับการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์อนุสรณ์ในพื้นที่ศาสนาสถานที่มุ่งเน้นไปที่การเชิดชูบุคคลสำคัญของพื้นที่ผ่านการจัดแสดงประวัติและข้าวของเครื่องใช้ส่วนตัว ทำให้การรับรู้ของกิจกรรมพิพิธภัณฑ์กระจายตัวไปถึงพื้นที่ชุมชนต่าง ๆ และนำไปสู่การจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นหรือพิพิธภัณฑ์ชุมชน ที่ดำเนินการโดยภาคประชาชน ภาคเอกชน นักวิชาการ และหน่วยงานรัฐท้องถิ่น และยังคงปรากฏทั้งโครงการที่ก่อสร้างขึ้นใหม่และการฟื้นฟูอาคาร-พื้นที่ทางประวัติศาสตร์ เพื่อนำกลับมาใช้งานใหม่ในเชิงกิจกรรมทางวัฒนธรรม โดยส่วนใหญ่มักแสดงออกผ่านรูปแบบสถาปัตยกรรมไทย-พื้นถิ่น ซึ่งผลลัพธ์จากการศึกษาและจำแนกข้อมูล ผ่านกรณีศึกษาโครงการพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ที่ใช้รูปแบบสถาปัตยกรรมไทย-พื้นถิ่น สามารถอธิบายปัจจัยที่ส่งผลต่อการเลือกใช้รูปแบบทางสถาปัตยกรรมดังกล่าวกับอาคารพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ในประเทศไทยได้ทั้งหมด 4 ปัจจัยได้แก่ 1.บริบทและพื้นที่ตั้งโครงการ 2.การสร้างและการจำลองบรรยากาศ 3.การแสดงออกเชิงรูปธรรม 4.การแสดงออกเชิงสัญลักษณ์

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีจุดประสงค์ที่จะนำเสนอผลลัพธ์ของการนำปัจจัยดังกล่าวมาเป็นแนวทางในการออกแบบ “พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์นครน่าน” ซึ่งเป็นเพียงแนวทางหนึ่งที่เป็นไปได้ของการออกแบบในทัศนะของผู้ศึกษาวิจัย และสามารถนำแนวทางดังกล่าวไปปรับใช้กับโครงการออกแบบอาคารประเภทอื่น ๆ ที่ต้องการนำเสนอภาพลักษณ์ หรือใช้ในการส่งเสริมเนื้อหาและจุดประสงค์ของโครงการผ่านรูปแบบสถาปัตยกรรมไทย-พื้นถิ่น